VIÊM DẠ DÀY CÓ YẾU TỐ TÂM – THẦN KINH: KHÔNG CHỈ LÀ BỆNH DẠ DÀY

Dưới đây là bài tư vấn điều trị chi tiết về viêm dạ dày có yếu tố Tâm – Thần kinh, viết theo hướng khoa học – nhân văn – phối hợp Đông Tây y, dùng trong khám chữa bệnh và truyền thông sức khỏe tại các phòng khám chất lượng cao như VIMP Y Dược Bách Phương:

TỔNG QUAN BỆNH LÝ:

Viêm dạ dày do yếu tố tâm – thần kinh là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày có liên quan mật thiết đến căng thẳng tinh thần, lo âu mạn tính, rối loạn điều hòa thần kinh thực vật, hoặc sang chấn tâm lý. Đây không chỉ là vấn đề tiêu hóa, mà còn là một biểu hiện somatoform – tức là thân xác mang biểu hiện của tâm lý tổn thương.

YẾU TỐ GÂY BỆNH TỪ GÓC NHÌN ĐÔNG – TÂY Y:

Tây y:

Thần kinh ruột – não (Gut–Brain Axis): Dạ dày chịu ảnh hưởng trực tiếp từ trục liên kết giữa não và hệ tiêu hóa. Khi căng thẳng, hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh, làm tăng tiết acid, co thắt dạ dày, giảm máu nuôi niêm mạc và gây viêm.
Cortisol và stress: Stress làm tăng Cortisol, từ đó gây rối loạn nội tiết, thay đổi vận động dạ dày, tăng cảm giác đau và tăng nguy cơ viêm loét.
Thuốc chống viêm – lạm dụng thuốc – chế độ ăn: Càng dễ tổn thương thêm nếu người bệnh ăn uống thất thường, dùng rượu bia, thuốc giảm đau, thuốc an thần.

Đông y:

Tạng Tỳ bị tổn thương do lo nghĩ (Tư) → sinh thấp trệ, hư hàn, làm khí cơ Tỳ Vị rối loạn.
Tạng Can bị ức uất (Ức giận, lo buồn) → Can khí uất kết, gây Can mộc khắc Tỳ thổ, làm Tỳ vị hư yếu.
Tâm – Thận bất giao, hỏa bốc lên → sinh ra trào ngược, khó ngủ, lo âu, nóng trong, làm cho viêm dạ dày khó hồi phục dù đã uống thuốc.

TRIỆU CHỨNG ĐẶC TRƯNG:

Triệu chứng tiêu hóa	Biểu hiện thần kinh – tâm lý
Đau thượng vị âm ỉ, rát bỏng	Lo âu, khó ngủ, trầm cảm nhẹ
Buồn nôn, đầy hơi, chậm tiêu	Mệt mỏi không rõ nguyên nhân
Sụt cân, chán ăn	Dễ cáu gắt, dễ mệt về chiều
Co thắt dạ dày lúc đói/ stress	Cảm giác nghẹn ngực, hụt hơi nhẹ

NGUYÊN TẮC ĐIỀU TRỊ:

Tây y:

Kiểm soát viêm – acid:
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI) như Esomeprazole, Pantoprazole.
- Thuốc bọc niêm mạc: Sucralfate.
Hỗ trợ thần kinh thực vật:
- Nhóm điều chỉnh dẫn truyền thần kinh: Amitriptyline liều thấp, Mirtazapine nếu có lo âu.
- Probiotic hỗ trợ trục ruột – não (Lactobacillus rhamnosus GG, Bifidobacterium longum).
Tư vấn tâm lý, liệu pháp nhận thức hành vi (CBT).

Đông y:

Bài thuốc Đông y phối hợp:
- Dưỡng Tâm, kiện Tỳ, sơ Can, hòa Vị là nguyên tắc điều trị cốt lõi.
- Một số bài thuốc mẫu có thể gia giảm:
  - Tâm Can Bình Vị thang (Tâm căn + vị khí nghịch).
  - Dưỡng Tâm An Thần hoàn (Khó ngủ, hồi hộp).
  - Sơ Can Tỳ Giải uất ẩm (Ức chế, đau dạ dày có khí uất).
- Sâm Ngọc Linh và các loại cao định chuẩn như cao Bán hạ, cao Cam thảo, cao Lạc tiên… phối hợp theo tỷ lệ riêng có thể hỗ trợ mạnh trục Tâm – Tỳ – Vị.

Kết hợp:

Châm cứu – xoa bóp – khí công trị liệu:
- Huyệt tiêu biểu: Túc Tam Lý, Trung Quản, Nội Quan, Thần Môn.
Thiền – điều khí – nghỉ ngơi tinh thần: Hỗ trợ điều hòa hệ thần kinh thực vật, giúp thuốc phát huy tác dụng bền vững.
Lối sống đồng bộ:
- Ăn uống đúng giờ, nhai kỹ.
- Không dùng điện thoại khi ăn.
- Tránh lạnh bụng, tránh rượu bia, nước ngọt có gas.

CHĂM SÓC TẠI NHÀ:

Khuyến nghị	Gợi ý cụ thể
Ăn dễ tiêu – đúng giờ	Cháo gạo lứt, canh rau củ, không ăn sau 8g tối
Trà thảo dược nhẹ	Trà gừng, trà hoa cúc, trà tâm sen – ấm nóng nhẹ
Tập thở và thiền	10 – 15 phút buổi sáng và tối, thở 3 thì
Viết nhật ký cảm xúc	Giúp giải tỏa, nhận diện lo âu nội tâm
Nghe nhạc nhẹ – thiền âm	Kết hợp đèn vàng, ghế ngả thư giãn sau khi ăn

KHI NÀO CẦN GẶP BÁC SĨ?

Đau dữ dội không đáp ứng thuốc.
Nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
Giảm cân nhanh không rõ lý do.
Cảm xúc trầm uất kéo dài > 2 tuần.
Tái phát viêm dạ dày nhiều lần trong năm dù đã điều trị đúng cách.

KẾT LUẬN:

Viêm dạ dày do yếu tố tâm – thần kinh không đơn thuần là bệnh của bao tử, mà là tiếng kêu của cơ thể trước căng thẳng, u uất và kiệt sức tinh thần. Điều trị hiệu quả không thể chỉ dùng thuốc mà cần phục hồi toàn diện từ Thân – Tâm – Trí. Kết hợp Y học hiện đại, Y học cổ truyền và liệu pháp tự điều chỉnh cảm xúc, người bệnh có thể hồi phục bền vững và sống nhẹ nhõm hơn trong đời sống hàng ngày.

*****

VIMP Y DƯỢC BÁCH PHƯƠNG – PHÒNG KHÁM VIP CHUYÊN ĐIỀU TRỊ CÁC RỐI LOẠN TÂM – VỊ:

Với hệ thống chuyên sâu Đông Tây y kết hợp, phòng khám cam kết đồng hành cùng bệnh nhân không chỉ chữa bệnh, mà còn giải cảm xúc – an tạng – dưỡng thân tâm. Mỗi người là một bài thuốc – và mỗi tâm hồn được lắng nghe sẽ tự biết cách phục hồi cơ thể mình.

Dưới đây là câu chuyện cảm xúc về một bệnh nhân viêm dạ dày do yếu tố Tâm – Thần kinh, đã được điều trị phục hồi tại một phòng khám theo mô hình Đông Tây y kết hợp như VIMP Y Dược Bách Phương. Câu chuyện viết theo giọng văn nhẹ nhàng – cảm xúc – nhân văn:

“Tôi đã chữa lành dạ dày… từ chính giấc ngủ của mình”

Có những cơn đau không nằm ở dạ dày. Chúng nằm trong lòng ngực. Nơi ta từng cố nuốt nước mắt vào trong.

Chuyến xe khuya và cốc nước nóng:

Chị H. – 38 tuổi, giám đốc nhân sự một công ty truyền thông. Trông chị lúc nào cũng chỉnh tề, nhanh nhẹn, và… gầy gò. Một buổi tối cuối năm, chị đến phòng khám với vẻ mặt nhợt nhạt, một tay ôm bụng, tay kia vẫn cầm điện thoại với hàng chục tin nhắn công việc chưa đọc.

“Em đau vùng thượng vị suốt mấy tháng. Đi viện lớn rồi, nội soi viêm nhẹ, test HP âm tính, PPI uống hoài mà cứ tái đi tái lại. Em uống cả thuốc ngủ rồi ạ.”

Tôi nhìn mắt chị. Thâm. Nhưng chưa phải vì thiếu ngủ. Mà vì mất bình yên lâu ngày.

Khi cái bụng đau là do cái tâm quá tải:

Sau vài buổi tư vấn và làm test nhịp tim giao cảm – phó giao cảm, tôi kết luận:
Chị bị viêm dạ dày mạn tính có yếu tố rối loạn thần kinh thực vật do stress kéo dài, ngủ không sâu giấc, ức chế cảm xúc, dẫn đến Tỳ vị tổn thương, Can khí uất kết.

Chị khóc. Lần đầu tiên khóc thật sự. Không phải vì đau dạ dày. Mà vì… vừa được ai đó hiểu gốc rễ cơn đau của mình.

Chữa từ bao tử… đến trái tim: Chúng tôi không cho chị quá nhiều thuốc.

Dạ dày thì vẫn dùng PPI buổi sáng, Sucralfate buổi tối.
Thêm bài thuốc Đông y gia giảm: Sơ Can – Dưỡng Tâm – Kiện Tỳ bằng các loại cao bán hạ, lạc tiên, táo nhân, liên nhục…
Và quan trọng nhất: 1 bài tập thở 15 phút mỗi ngày, 1 bản nhạc không lời lúc ăn, 1 quyển sổ nhỏ để viết cảm xúc trước khi ngủ.

Ba tuần sau, chị nhắn tin:

“Em không đau nữa bác ạ. Lần đầu tiên sau 5 năm, em ăn chậm, ngủ được, và cảm thấy lòng mình nhẹ.”

“Em đã tha thứ cho chính mình”:

Chị đến tái khám, không trang điểm đậm như trước. Mặc áo vải lanh mềm, mang theo cốc trà hoa cúc, trà sâm Ngọc Linh Vinaginseng tự pha. Chị kể rằng giờ mỗi sáng chị ngồi thiền 10 phút. Buổi tối, chị tắt điện thoại sau 9 giờ. Và học cách từ chối những cuộc họp vô nghĩa.

“Tự nhiên em nhận ra, bao năm qua em nghĩ mình mạnh mẽ vì không khóc. Nhưng thật ra là em đang trốn tránh chính cảm xúc của mình. Dạ dày không chịu nổi nữa nên mới phải lên tiếng…”