Một góc nhìn từ bệnh lý Đông – Tây y kết hợp trong điều trị.
- Câu hỏi phổ biến: Vì sao ngủ đủ vẫn thấy buồn ngủ?
Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi đêm, thức dậy không trễ, nhưng người bệnh vẫn cảm thấy mệt mỏi, lừ đừ, thiếu tỉnh táo vào ban ngày? Đây không còn là chuyện hiếm gặp, mà là dấu hiệu cần lưu tâm, vì có thể liên quan đến nhiều bệnh lý tiềm ẩn — cả trong quan điểm Tây y hiện đại lẫn Đông y cổ truyền.
- Góc nhìn Tây y: Những nguyên nhân tiềm ẩn:
❖ Rối loạn chất lượng giấc ngủ:
- Ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea): Người bệnh ngủ nhưng bị ngưng thở tạm thời nhiều lần trong đêm khiến não không được cung cấp đủ oxy, gây mệt mỏi vào ban ngày.
- Hội chứng chân không yên (Restless Leg Syndrome): Liên tục cử động chân trong giấc ngủ khiến giấc ngủ bị gián đoạn.
- Rối loạn nhịp sinh học: Làm việc ca đêm, dùng thiết bị điện tử nhiều trước khi ngủ khiến chu trình ngủ – thức bị xáo trộn.
- Chất lượng giấc ngủ kém: Ngủ nhưng không vào được giai đoạn sâu (giấc ngủ NREM sâu hoặc REM) nên không đủ phục hồi thể chất và tinh thần.
❖ Các bệnh lý nền:
- Suy giáp (Hypothyroidism): Hormone tuyến giáp thấp khiến chuyển hoá chậm lại, gây buồn ngủ và mệt mỏi kéo dài.
- Thiếu máu: Dù ngủ đủ nhưng tế bào không được cung cấp đủ oxy do thiếu hồng cầu, gây mệt mỏi.
- Trầm cảm hoặc rối loạn lo âu: Có thể ngủ nhiều hoặc ngủ ít, nhưng giấc ngủ thường không hiệu quả.
- Bệnh tim mạch, tiểu đường, hội chứng mệt mỏi mạn tính (CFS): Cơ thể suy yếu khiến người bệnh luôn cảm thấy uể oải.
- Thiếu vi chất (magie, sắt, vitamin B12): Làm giảm chuyển hóa năng lượng, gây buồn ngủ dù ngủ đủ.
- Góc nhìn Đông y: Tạng phủ nào liên quan đến tình trạng này?
Đông y nhìn nhận vấn đề không dừng ở “ngủ bao nhiêu tiếng” mà là “ngủ có dưỡng Tâm, bổ Can, kiện Tỳ” hay không. Một người ngủ đủ giờ mà vẫn buồn ngủ là dấu hiệu của sự bất cân bằng tạng phủ:
❖ Tâm – chủ thần minh:
- Tâm chủ về giấc ngủ. Nếu Tâm huyết hư hay Tâm – Thận không giao, người bệnh ngủ không sâu, hoặc tỉnh dậy vẫn mệt.
❖ Tỳ – chủ vận hóa:
- Tỳ yếu thì sinh đàm thấp, đàm trở trệ ở Trung tiêu và Thượng tiêu khiến người bệnh cảm thấy “nặng đầu, mờ mắt, ngủ bao nhiêu cũng không tỉnh táo”.
❖ Can – chủ sơ tiết:
- Can khí uất, Can huyết hư làm giảm chức năng điều tiết cảm xúc, khiến người bệnh dễ buồn ngủ, uể oải vào ban ngày và mất ngủ vào ban đêm.
❖ Thận – tàng tinh:
- Nếu Thận tinh suy, não không được nuôi dưỡng đủ (não là “Hải của tủy” theo Đông y), người bệnh sẽ hay lú lẫn, buồn ngủ, giảm trí nhớ.
- Biện chứng luận trị: Đông – Tây y kết hợp điều trị như thế nào?
|
Tình trạng bệnh |
Tây y điều trị |
Đông y điều trị |
| Ngưng thở khi ngủ | CPAP, giảm cân, phẫu thuật chỉnh hình hàm, thuốc | Bổ khí – hoá đàm, khai khiếu, phối hợp châm cứu huyệt Nội quan, Hợp cốc |
| Trầm cảm nhẹ – trung bình | SSRI, CBT (liệu pháp nhận thức hành vi) | Dưỡng tâm an thần, lý khí giải uất – Dùng Toan táo nhân, Viễn chí, Hợp tâm sâm, Táo nhân |
| Thiếu máu – thiếu vi chất | Bổ sung sắt, B12, magie | Bổ huyết, kiện Tỳ – Hoàng kỳ, Đương quy, Bạch truật, Thần khúc |
| Suy giáp | Bổ sung hormone tuyến giáp | Ôn dương ích khí – Dùng Phụ tử, nhục Quế, Sơn dược, Thục địa |
| Đàm thấp, Tỳ hư | Chống viêm ruột, cải thiện tiêu hoá | Kiện Tỳ, hóa thấp – dùng Bạch truật, Trần bì, Phục linh |
- Vai trò của châm cứu – dưỡng sinh – thay đổi lối sống:
➤ Châm cứu:
- Tác động vào huyệt Thần môn, Nội quan, Túc tam lý, Tam âm giao… giúp điều hòa thần kinh, cải thiện chất lượng giấc ngủ và tinh thần.
➤ Dưỡng sinh:
- Xoa bóp – bấm huyệt: Vùng đầu – gáy, chân, gan bàn chân giúp tăng tuần hoàn và thư giãn hệ thần kinh.
- Thiền – thở dưỡng sinh: Làm dịu hoạt động hệ thần kinh giao cảm, cải thiện năng lượng tự thân.
➤ Thay đổi lối sống:
- Giảm dùng điện thoại trước ngủ, tăng tiếp xúc ánh sáng ban ngày, ngủ và thức đúng giờ, ăn uống điều độ, vận động hàng ngày.
- Lời khuyên từ chuyên gia Y – Dược Bách Phương:
❝Giấc ngủ không đơn thuần là nghỉ ngơi, mà là một phản chiếu sâu sắc của tình trạng khí huyết và tạng phủ bên trong. Khi cơ thể báo động bằng sự buồn ngủ dai dẳng dù đã ngủ đủ, đó là lời cảnh báo cần thăm khám sớm – không chỉ để “tỉnh táo hơn” mà còn để phát hiện và điều trị những bệnh lý tiềm ẩn quan trọng.
Y học hiện đại sẽ giúp tìm rõ nguyên nhân cụ thể. Y học cổ truyền lại giúp điều chỉnh khí huyết, âm dương, và tái lập sự hài hòa bên trong. Kết hợp Đông – Tây y không chỉ giải quyết triệu chứng, mà còn cải thiện căn nguyên một cách bền vững.❞
- Thăm khám tại VIMP – Phòng khám VIP Y Dược Bách Phương:
Tại đây, bệnh nhân được:
- Tầm soát bệnh lý nền bằng máy móc hiện đại.
- Đo mạch chẩn bệnh theo Đông y và phân tích khí huyết qua hệ thống chuyên gia.
- Chỉ định điều trị Đông Tây y kết hợp: thuốc – châm cứu – bấm huyệt – tinh dưỡng – thực dưỡng cá thể hóa.
- Theo dõi lộ trình điều trị từng tuần để bảo đảm hiệu quả và tiến triển.
- Kết luận: Ngủ đủ vẫn buồn ngủ không phải là điều “bình thường”.
Đó là tín hiệu lặng lẽ nhưng rõ ràng của một bất ổn bên trong. Không nên bỏ qua, càng không nên lạm dụng cà phê, thuốc kích thích để “chống lại buồn ngủ”. Hãy để giấc ngủ trở lại đúng vai trò: nuôi dưỡng Thân – Tâm – Trí, nhờ đó khôi phục chất lượng sống và sự tỉnh táo thật sự.
BS CHUYÊN KHOA Y HỌC CỔ TRUYỀN – ĐỖ TRẦN KHÁNH VI.
BAN LÂM SÀNG VIỆN Y DƯỢC VIỆT.
Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/