TƯƠNG QUAN RỐI LOẠN GIẤC NGỦ & BỆNH LÝ

Quý vị có biết giấc ngủ & các bệnh lý có liên quan rất mật thiết với nhau. Có những bệnh lý gây ra rối loạn giấc ngủ & có những bệnh lý do rối loạn giấc ngủ gây ra. Bệnh lý & giấc ngủ tạo thành vòng lẩn quẩn, khiến việc điều trị ổn định bệnh gặp nhiều khó khăn, thường tái đi tái lại.

Khi ta nhận biết được mối liên quan giữa bệnh lý & giấc ngủ, ta có thể bẻ gãy mắc xích bệnh lý, và chăm sóc tốt nhất sức khỏe mình. Chúng ta sẽ bàn về các bệnh lý cơ bản liên quan mật thiết với rối loạn giấc ngủ.

Tăng huyết áp và rối loạn giấc ngủ:

Tăng huyết áp được định nghĩa là tình trạng mức huyết áp > 140/90 mmHg ở 3 lần đo liên tiếp vào cùng 1 giờ trong 3 ngày liên tiếp (sau ăn, uống, hoặc hút thuốc 1 tiếng; không đo khi có uống bia, rượu, cafe). Khi huyết áp tăng, cơ thể có biểu hiện mệt mỏi, bừng bừng mặt, bứt rứt, nhức đầu 1 vị trí hay cả đầu, chóng mặt… Các khó chịu này nếu không được giải quyết, quý vị sẽ khó lòng mà đi vào giấc ngủ. Ngược lại, khi quý vị mất ngủ dù chỉ 1 đêm, cũng làm huyết áp tăng lên vào sáng sớm hôm sau.

Vậy, để giải quyết mối tương quan này, quý vị vừa phải uống thuốc huyết áp mỗi ngày (loại thuốc & liều dùng được lựa chọn bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch), vừa giải quyết tình trạng rối loạn giấc ngủ. Có vậy, quý vị mới thực sự chung sống hòa bình với bệnh tăng huyết áp, ngăn chặn biến chứng toàn cơ thể khi tăng huyết áp không kiểm soát được (Biến chứng ở tim như thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim, lớn các buồng tim, suy tim. Biến chứng ở não: tai biến mạch máu não. Biến chứng ở thận: suy thận mạn giai đoạn cuối, phải chạy thận. Biến chứng mạch máu võng mạc: chảy máu võng mạc…).

Đái tháo đường và rối loạn giấc ngủ:

Đái tháo đường được xác định khi cả chỉ số Glucose đói & HbA1C (chỉ số theo dõi mức độ kiểm soát đường huyết có tốt hay không tốt, kiểm tra mỗi 3 tháng khi có xác định bệnh đái tháo đường) đều tăng trên 1 ngưỡng nhất định (chẩn đoán bởi bác sĩ).

Khi đường huyết tăng hay hạ, đều làm cơ thể mệt mỏi, bần thần, và có rối loạn giấc ngủ.

Ngược lại khi quý vị không ngủ được, đường trong máu cũng có nguy cơ tăng lên theo các cơ chế sau:

Lượng thức ăn nạp vào thêm khi quý vị thức khuya.
Cơ thể hoạt hóa yếu tố gây viêm đồng thụ thể với Insulin (Insulin là một loại hormon kiểm soát đường trong máu – hormon này tăng tự nhiên sau bữa ăn, để chuyển đường từ thức ăn vào các cơ quan, giúp cơ thể sử dụng đường cách tốt nhất). Khi Insulin được hoạt hóa cách vô ý thức thời gian dài sẽ dẫn đến hiện tượng lờn (khi nạp thức ăn vào, Insulin không phân biệt được đó là đường thực sự hay kích thích nhất thời), nó không hoạt động chính xác nữa, gây ra Đái tháo đường type 2.

Khi mắc vào vòng xoắn bệnh lý này, quý vị cần được bác sĩ chuyên khoa điều trị cả đái tháo đường & ổn định giấc ngủ để đạt hiệu quả toàn diện.

Đau dạ dày & rối loạn giấc ngủ:

Đau dạ dày gây ra bởi nhiều cơ chế:

Tăng acid dạ dày.
Trào ngược dạ dày thực quản.
Viêm niêm mạc dạ dày.
Giảm lớp chất nhầy bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Xuất huyết tiêu hóa (biểu hiện đau dạ dày, nôn ra máu tươi, đi cầu phân đen, mệt mỏi, mạch nhanh, tiểu ít…).

Các nguyên nhân thường gặp là nhiễm vi khuẩn H.Pylori; kích thích thần kinh thực vật; do thức ăn, rượu, bia, thuốc lá; do bệnh lý xơ gan; do bệnh lý đông máu…

Trong các nguyên nhân đó, rối loạn giấc ngủ & stress gây đau dạ dày theo nguyên nhân kích thích thần kinh thực vật, làm tăng tiết acid dạ dày, tăng nhu động trào ngược thức ăn từ dạ dày lên thực quản.

Ngược lại đau dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản lại gây mất ngủ. Người bệnh sẽ tức ngực – đau ngực, nóng ngực, vã mồi hôi, bứt rứt, ợ hơi, ợ chua… mỗi khi nằm. Những khó chịu này gây rối loạn giấc ngủ.

Vậy, khi điều trị bệnh lý dạ dày, quý vị hãy kể thêm cho bác sĩ về những khó chịu khác đặc biệt là khó chịu về giấc ngủ, lo âu, căng thẳng. Từ đó, bác sĩ phối hợp điều trị dạ dày và giấc ngủ, giảm stress để giải quyết triệt để tình trạng bệnh của quý vị.

Bệnh tâm thần & rối loạn giấc ngủ:

Các bệnh tâm thần như hưng cảm, trầm cảm, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt, rối loạn khí sắc, tăng động giảm chú ý… và rối loạn giấc ngủ có liên quan mật thiết với nhau. Bệnh nhân chỉ cần lo âu & mất ngủ một vài đêm là bệnh tái phát. Do vậy, ổn định tinh thần, ổn định giấc ngủ sẽ giúp ngăn ngừa cơn tái phát bệnh, giúp người bệnh hòa nhập với cuộc sống & công việc hàng ngày.

Ngược lại, rối loạn giấc ngủ cũng có thể là một trong những biểu hiện đầu tiên & kín đáo của các bệnh tâm thần. Làm sao để chúng ta nhận biết rối loạn giấc ngủ nào là dấu hiệu của bệnh tâm thần, rối loạn giấc ngủ nào không phải?

Khi tình trạng rối loạn giấc ngủ của quý vị liên quan đến thay đổi múi giờ (di chuyển từ nước này sang nước khác) hoặc thay đổi thời gian làm việc, căng thẳng một thời gian dài, hoặc do một bệnh cấp tính hay mãn tính gây khó ngủ…, khi giải quyết được các vấn đề đó thì người bệnh ngủ lại bình thường: rối loạn giấc ngủ này ít khả năng là biểu hiện của bệnh tâm thần.

Nếu không có bệnh lý nào gây ra rối loạn giấc ngủ mà người bệnh không thể cải thiện được giấc ngủ của mình, thì nghĩ nhiều đó là dấu hiệu sớm của bệnh tâm thần kinh. Lúc này, người bệnh nên đi khám chuyên khoa để được điều trị sớm, triệt để cả giấc ngủ lẫn bệnh tâm thần kinh (nếu có).

Rối loạn giấc ngủ & các vấn đề về da:

Chỉ cần vài đêm mất ngủ, chúng ta đã thấy xuất hiện mụn trên mặt. Nguyên nhân do:

Thức ăn ta nạp thêm vào cơ thể khi thức: chất đường có trong thức ăn tạo yếu tố gây viêm tấy các lỗ chân lông, gây mụn.
Ngoài ra, khi không ngủ, cơ thể cũng hoạt hóa các yếu tố gây viêm, gây sưng tấy lỗ chân lông, gây mụn.

Đối với vết thâm: Thời gian từ 22g – 2g cơ thể chúng ta sẽ thải các độc tố ta đã tiếp xúc cả ngày. Do đó, có giấc ngủ ngon & sâu trong khoảng thời gian này sẽ giúp chúng ta tràn đầy năng lượng khi thức dậy, lẫn làn da sáng – bóng – mịn hơn.

Rối loạn giấc ngủ & bệnh xương khớp:

Sưng đau khớp do viêm, do thoái hóa, do căng cơ… đều làm người bệnh khó ngủ. Đặc biệt về đêm khí hậu lạnh sẽ làm các mạch máu co lại, ít máu đem dinh dưỡng đến nuôi cơ quanh khớp, làm cho khớp đau tăng lên. Chưa kể một số thuốc kháng viêm xương khớp gây tác dụng phụ đau dạ dày, trào ngược dạ dày thực quản, những khó chịu từ dạ dày góp phần gây khó ngủ. Vậy, khi người bệnh gặp tình huống này cần song song điều trị ổn định bệnh xương khớp, đồng thời ổn định giấc ngủ để phục hồi sức khỏe cách tốt nhất.

Rối loạn giấc ngủ & suy nhược:

Bất kỳ bệnh lý nào khi xảy ra thời gian dài & không được điều trị đúng đều dẫn đến cơ thể suy nhược. Rối loạn giấc ngủ, lo âu, stress lâu ngày sẽ làm cơ thể suy nhược, ngược lại trong suy nhược cũng xuất hiện rối loạn giấc ngủ, lâu ngày người bệnh lo âu, căng thẳng quá độ về sức khỏe của mình, về việc hòa nhập cuộc sống & sinh hoạt hàng ngày. Để bẻ gãy vòng lẩn quẩn này, người bệnh cần được điều trị tốt bệnh chính, bồi bổ cơ thể & điều chỉnh giấc ngủ ổn định.

Rối loạn giấc ngủ & bệnh lý hô hấp cơ năng – thực thể:

Khi mắc các bệnh hô hấp: viêm hô hấp trên, viêm hô hấp dưới, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính… người bệnh thường khó thở. Khó thở xảy ra lúc nằm, hay nửa đêm về sáng sẽ ảnh hưởng tới giấc ngủ của người bệnh. Có những trường hợp người bệnh phải ngồi tựa lưng vào tường hay thành giường cả đêm mới thở được. Lúc này, người bệnh cần được song song điều trị bệnh hô hấp & điều chỉnh giấc ngủ (nếu mất ngủ do bệnh đã lâu & người bệnh đã quen với giấc khó ngủ).

Ngược lại, khi không có bệnh lý phổi, mà người bệnh mất ngủ hay lo âu, căng thẳng kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh thực vật, kích thích gây những cơn khó thở (khó thở lúc này gọi là cơ năng: khó thở khi hít vào, có khi người bệnh phải rướn người ra trước, rút vai, lõm phía trên xương ức mới hít vào được. Loại khó thở này xảy ra không liên quan đến tư thế người bệnh, xảy ra lúc người bệnh rảnh rỗi, lúc bận rộn thì người bệnh không khó thở vì hệ thần kinh thực vật tập trung vào công việc đang làm). Để bẻ gãy mắc xích này, người bệnh cần được điều trị rối loạn giấc ngủ, rối loạn lo âu thì tình trạng khó thở sẽ biến mất.

.VIMP.

Bài viết liên quan: DƯỠNG TÂM DOTA – giảm stress, tăng tuần hoàn não, điều hòa giấc ngủ tự nhiên.