KHI NÀO CÓ THỂ ĐƯỢC COI LÀ KHỎI BỆNH UNG THƯ?

Phân biệt ung thư theo Y học hiện đại và Y học cổ truyền (Đông y):

Khái niệm “ung thư” trong Y học hiện đại (Tây y):

Trong Y học hiện đại, ung thư là tên gọi chung cho một nhóm bệnh mà đặc trưng là sự tăng sinh bất thường, không kiểm soát của tế bào, kèm khả năng xâm lấn mô lân cận và di căn xa đến các cơ quan khác. Cơ chế chủ yếu liên quan đến:

Rối loạn gen điều hòa tăng trưởng và chết tế bào (gen sinh ung, gen ức chế khối u…),
Tổn thương DNA và hệ thống sửa chữa gen,
Mất cân bằng hệ miễn dịch và môi trường vi mô (microenvironment).

Tây y phân loại ung thư theo mô học và cơ quan (ví dụ: ung thư biểu mô tuyến vú, ung thư tế bào gan, u lympho ác tính…), và điều trị tập trung vào loại bỏ/ giảm khối u, kiểm soát di căn và nâng đỡ cơ thể qua các phương pháp:

Phẫu thuật, Hóa trị, Xạ trị,
Điều trị nhắm trúng đích, Miễn dịch trị liệu,
Theo dõi chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm dấu ấn sinh học, và phân tích gen để đánh giá nguy cơ tái phát và đáp ứng điều trị.

Tuy nhiên, điểm hạn chế là Tây y tập trung nhiều vào “diệt tế bào ung thư” mà ít nhấn mạnh đến yếu tố toàn thân, khí chất, căn nguyên sâu xa từ lối sống – môi trường – tâm lý.

Nhìn nhận “ung thư” trong Y học cổ truyền (Đông y)::

Đông y không gọi là “ung thư”, mà chia thành các thể bệnh như:

Nham chứng – bệnh mạn tính, khối u cứng, giai đoạn muộn.
Kiên ngạch – cục u cứng vùng cổ, vú, nách.
Tích tụ – khối kết lại ở bụng do khí trệ, huyết ứ.
Thạch anh – mụn, u ác tính, thâm nhiễm.

Nguyên nhân theo Đông y:

Chính khí suy → cơ thể không đủ năng lực chống lại tà khí.
Tà khí độc tụ (thấp độc, nhiệt độc, đàm ẩm, huyết ứ) → gây tắc trở kinh lạc, tụ thành khối.
Can khí uất kết lâu ngày → sinh nhiệt, tổn thương Tạng Can – Tỳ – Thận.
Ăn uống thất điều, thất tình nội thương, môi trường sống độc hại.

Cách điều trị trong Đông y – tiếp cận toàn thể:

Không tập trung “diệt khối u” như Tây y, Đông y điều trị ung thư dựa trên:

Phù chính khu tà; Nâng đỡ chính khí, loại trừ tà khí.
Hoạt huyết hóa ứ: Lưu thông khí huyết, tiêu u mềm kết.
Thanh nhiệt giải độc: Dùng thảo dược như Bạch hoa xà thiệt thảo, Bán chi liên, Xạ đen…
Bổ tạng điều khí: Dưỡng Can, kiện Tỳ, ích Thận để phòng tái phát.

Phác đồ điều trị Đông y có thể kết hợp với Tây y để:

Giảm tác dụng phụ hóa – xạ trị (chống nôn, tăng bạch cầu, tăng hồng cầu, bảo vệ gan),
Tăng miễn dịch tự nhiên của cơ thể,
Kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng sống.

So sánh ngắn gọn giữa Đông y và Tây y trong tiếp cận ung thư:

Tiêu chí	Y học hiện đại (Tây y)	Y học cổ truyền (Đông y)
Khái niệm	Bệnh tế bào tăng sinh bất thường, có khả năng di căn	Rối loạn khí huyết, âm dương, tà khí xâm nhập, chính khí suy
Đánh giá	Hình ảnh học, xét nghiệm, mô bệnh học, di truyền học	Vọng – văn – vấn – thiết, mạch lý, lưỡi, triệu chứng toàn diện
Điều trị chính	Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, miễn dịch, nhắm trúng đích	Phù chính – khu tà, hoạt huyết hóa ứ, thanh nhiệt giải độc
Tác động	Tập trung vào loại bỏ khối u và tế bào ung thư	Cân bằng toàn thân, nâng cao nội lực cơ thể
Theo dõi	Dấu ấn sinh học, hình ảnh, tầm soát tái phát	Diễn biến triệu chứng, chất lượng sống, khí sắc, tinh thần
Vai trò lối sống – tinh thần	Được nhắc đến nhưng không là trung tâm	Là phần cốt lõi trong điều trị và phòng tái phát

Tại sao nên kết hợp Đông – Tây y trong điều trị và đánh giá khỏi bệnh?

Tại những đơn vị như VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, ung thư không chỉ là “bệnh lý ác tính cần tiêu diệt” mà là hệ quả cuối của mất cân bằng thân – tâm – trí – môi trường. Vì thế, kết hợp Đông Tây y đem lại lợi ích:

Tối ưu hoá kết quả điều trị ban đầu (phẫu thuật + hóa trị/ xạ trị),
Phục hồi cơ thể và tâm trí hậu điều trị (bổ khí huyết, dưỡng tâm, an thần),
Tăng khả năng phòng tái phát, nâng cao miễn dịch tự nhiên,
Giám sát toàn diện từ xét nghiệm đến lâm sàng, từ tế bào đến chất lượng sống.

Ung thư nhìn từ Tây y là cuộc chiến sinh học cấp độ tế bào. Nhưng từ Đông y, đó là cuộc cảnh báo toàn diện từ khí huyết, tâm trí đến lối sống.

Khỏi bệnh thật sự không phải chỉ là khối u biến mất, mà là khi chính khí đủ mạnh, tà khí không thể xâm nhập, thân thể trở lại cân bằng, và tâm hồn nhẹ nhõm bước tiếp.

*****

Phần 1: Cách nhìn phổ thông – khỏi bệnh là hết ung thư?

Trong nhận thức phổ biến, nhiều người tin rằng “khỏi bệnh ung thư” nghĩa là khối u biến mất hoàn toàn, không còn tế bào ung thư nào trong cơ thể và không cần điều trị gì thêm. Nhưng thực tế, ung thư không đơn giản như cảm cúm hay viêm phổi để có thể xác định “khỏi” chỉ bằng việc triệu chứng hết hoặc xét nghiệm âm tính tạm thời.

Ở mức độ phổ thông, có thể hiểu:

Nếu bệnh nhân sau một quá trình điều trị (phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, điều trị miễn dịch…) không còn triệu chứng lâm sàng nào,
Các xét nghiệm hình ảnh (chụp PET/ CT, MRI…) không còn thấy khối u,
Các chỉ số dấu ấn ung thư (tumor markers) trở về bình thường,
Và quan trọng nhất là không tái phát trong thời gian dài (thường tính bằng năm),

thì có thể gọi là “khỏi bệnh chức năng” – nghĩa là người bệnh có thể trở lại sinh hoạt và lao động bình thường, sống khỏe mạnh mà không bị bệnh chi phối.

Nhưng câu chuyện không dừng ở đó.

Phần 2: Góc nhìn y học hiện đại – không có “khỏi bệnh tuyệt đối”:

Khái niệm “remission” và “cure”:

Y học hiện đại thường dùng hai khái niệm chính:

Remission (lui bệnh): Ung thư đã được kiểm soát, dấu hiệu bệnh không còn rõ ràng, có thể là một phần (partial remission) hoặc hoàn toàn (complete remission). Nhưng bệnh vẫn có khả năng quay trở lại.
Cure (khỏi bệnh): Tình trạng mà ung thư không tái phát sau một khoảng thời gian đủ dài, tùy loại ung thư. Tuy nhiên, hầu hết bác sĩ không dám khẳng định bệnh nhân “hết hẳn ung thư” vì vẫn có khả năng tiềm tàng tái phát sau nhiều năm.

Ví dụ:

Với ung thư tuyến giáp thể biệt hóa, nếu không tái phát sau 5 năm điều trị, có thể được coi là “khỏi”.
Với ung thư vú, theo dõi ít nhất 10 năm.
Với bệnh bạch cầu dòng tủy cấp, cần theo dõi sát trong 2–3 năm đầu.

Các tiêu chuẩn đánh giá khỏi bệnh:

Y học hiện đại dựa vào các yếu tố sau để đánh giá “khỏi bệnh”:

Thời gian không tái phát: Ung thư không tái phát trong 3, 5 hoặc 10 năm – tùy loại.
Chẩn đoán hình ảnh: Không có dấu hiệu khối u qua các phương tiện hiện đại như PET/ CT, MRI, siêu âm độ phân giải cao.
Xét nghiệm sinh học phân tử: Không còn dấu ấn di truyền, không còn dấu ấn khối u trong máu hoặc dịch cơ thể.
Chức năng sống bình thường: Người bệnh phục hồi chức năng sinh lý, miễn dịch và tâm thần trở lại bình thường.

Tuy nhiên, vẫn luôn tồn tại nguy cơ:

Tế bào ung thư còn tiềm ẩn dưới ngưỡng phát hiện (minimal residual disease – MRD),
Di căn vi thể âm thầm chưa biểu hiện,
Đột biến mới có thể khởi phát ung thư lại.

Do đó, cụm từ phổ biến trong y văn là: “No evidence of disease” (NED) – tức không có bằng chứng của bệnh tại thời điểm hiện tại, thay vì dùng từ “khỏi hoàn toàn”.

Phần 3: Một số thống kê để hiểu rõ hơn:

Khoảng 65–80% bệnh nhân ung thư vú giai đoạn sớm sống thêm >10 năm và có thể coi là “khỏi bệnh lâm sàng”.
Trong ung thư tuyến tiền liệt, nếu PSA không tăng lại sau 10 năm, khả năng tái phát cực thấp.
Với ung thư phổi không tế bào nhỏ, tỷ lệ sống sót sau 5 năm nếu phát hiện sớm là 60 –70%.

Nhưng với ung thư tụy, ung thư phổi tế bào nhỏ, ung thư gan giai đoạn muộn… thì nguy cơ tái phát luôn hiện hữu dù điều trị tích cực.

Phần 4: Y học cổ truyền nhìn nhận thế nào về khỏi bệnh ung thư?

Y học cổ truyền (YHCT) không có khái niệm “ung thư” như Tây y, mà dùng các danh từ như “nham chứng”, “kết hạch”, “kiên ngạch”, “tích tụ”,… Đây là biểu hiện của sự mất cân bằng âm dương, khí huyết, tạng phủ – đặc biệt liên quan đến Can, Tỳ, Thận.

Khỏi bệnh trong Đông y mang tính cân bằng và ổn định lâu dài:

Nếu người bệnh hết triệu chứng, khí huyết điều hòa, ăn ngủ tốt, lưỡi hồng nhuận, mạch điều hòa, thì coi là “hồi phục”.
Nhưng vẫn phải duy trì dưỡng sinh, điều trị phòng tái phát (phòng bệnh hơn chữa bệnh), vì gốc rễ của ung thư vẫn có thể nằm ở “tạng hư”, “chính khí suy”, “thấp nhiệt”, “đàm độc”.

Do đó, khỏi bệnh trong Đông y không tách rời lối sống, tâm lý và môi trường sống.

Tại các phòng khám như VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, việc đánh giá khỏi bệnh không chỉ là xét nghiệm, mà còn dựa trên:

Tình trạng phục hồi hệ miễn dịch theo hướng Đông – Tây y kết hợp,
Sự ổn định của khí hóa Tạng Phủ,
Chuyển hóa toàn thân được phục hồi hay chưa,
Và khả năng phục hồi tâm – thể – trí của người bệnh.

Phần 5: Nhận thức lại về “khỏi bệnh” – hướng tiếp cận toàn diện:

Ngày nay, y học hiện đại và cổ truyền đều hướng tới khái niệm mới: Khỏi bệnh ung thư = Không còn dấu hiệu bệnh + Không tái phát trong thời gian dài + Chất lượng sống tốt + Phòng ngừa chủ động.

Chất lượng sống là trọng tâm:

Một số bệnh nhân có thể sống hàng chục năm với khối u còn tồn tại, nhưng không tăng sinh, không di căn – vẫn gọi là “khỏi bệnh ổn định chức năng”.
Ngược lại, nếu bệnh nhân bị stress, mất ngủ, suy nhược – thì dù không còn khối u cũng chưa thể gọi là khỏi hoàn toàn.

Khỏi bệnh không phải là hết trách nhiệm:

Sau điều trị, bệnh nhân cần duy trì tái khám định kỳ, theo dõi xét nghiệm, điều chỉnh lối sống và tâm lý.

Tại VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, các gói khám hậu ung thư gồm:

Theo dõi định kỳ bằng marker và chẩn đoán hình ảnh,
Tầm soát biến chứng muộn do hóa – xạ trị,
Phục hồi miễn dịch bằng Đông dược chứng cứ (như sâm Ngọc Linh, Linh chi, Bạch hoa xà thiệt thảo, Bán chi liên…),
Tư vấn dưỡng sinh và thực dưỡng cá thể hoá.

Phần 6: Kết luận – Khi nào thực sự được coi là khỏi bệnh ung thư?

Câu trả lời ngắn gọn là: Khi bệnh nhân sống khỏe mạnh, không có dấu hiệu tái phát trong một khoảng thời gian đủ dài, phục hồi được chức năng sinh lý – tâm thần – xã hội, và duy trì lối sống tích cực để phòng tái phát.

Như vậy, “khỏi bệnh ung thư” không đơn thuần là kết quả điều trị, mà là một quá trình sống, chăm sóc và thích ứng suốt đời. Đây là một định nghĩa linh hoạt, hướng tới con người toàn diện.

Phần cuối – Một thông điệp nhân văn từ VIMP Y Dược Bách Phương:

Tại phòng khám VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, chúng tôi tin rằng khỏi bệnh ung thư không chỉ nằm ở kết quả xét nghiệm, mà còn ở niềm tin sống, ở sự kết hợp y học hiện đại với Y học cổ truyền dựa trên bằng chứng, và ở sự đồng hành lâu dài giữa người bệnh và thầy thuốc.

Nếu bạn hoặc người thân đang trong hành trình chống ung thư, đừng quá băn khoăn về hai từ “khỏi hẳn”, mà hãy tập trung vào sống tốt từng ngày, duy trì cân bằng thân – tâm – trí, và trao niềm tin vào điều trị tích hợp Đông – Tây y hiện đại.

BAN LÂM SÀNG VIỆN Y DƯỢC VIỆT.

Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/

.VIMP.