- Tổng quan về đau đầu vận mạch: Đau đầu vận mạch (Migraine) là một dạng rối loạn thần kinh mạn tính liên quan đến sự rối loạn điều hòa vận mạch não. Bệnh có thể khởi phát do yếu tố căng thẳng, thay đổi nội tiết, khí hậu hoặc chế độ ăn uống.
- Triệu chứng đặc trưng: Cơn đau theo nhịp mạch, thường khu trú một bên đầu, kèm theo buồn nôn, sợ ánh sáng, âm thanh.
- Cơ chế bệnh sinh: Giảm Serotonin (5-HT), mất cân bằng giữa các chất co mạch (Noradrenaline, Dopamine) và giãn mạch (NO, CGRP – Calcitonin Gene-Related Peptide).
- Đông y tiếp cận đau đầu vận mạch: Trong Đông y, đau đầu vận mạch thuộc phạm vi “đầu thống” (头痛) và liên quan đến Can, Tỳ, Thận:
- Can phong nội động → Rối loạn vận mạch do Can khí uất kết.
- Tỳ hư sinh đàm → Đàm trọc gây cản trở tuần hoàn não.
- Thận tinh bất túc → Não không được nuôi dưỡng đầy đủ, gây đau đầu kéo dài.
- Hoạt chất có tác dụng điều trị đau đầu vận mạch trong Đông y:
3.1. Hoạt chất từ dược liệu có tác động lên vận mạch não:
Gastrodin (từ Thiên ma – Gastrodia elata):
- Ức chế kênh calci, làm giãn mạch, giảm đau đầu.
- Chống oxy hóa, bảo vệ thần kinh, cải thiện tuần hoàn não.
Ligustilide (từ Xuyên khung – Ligusticum chuanxiong):
- Ức chế NO và CGRP, giúp điều hòa co giãn mạch não.
- Cải thiện vi tuần hoàn, giảm triệu chứng đau đầu do huyết ứ.
Huperzine A (từ Thạch tùng – Huperzia serrata):
- Ức chế men Cholinesterase, duy trì nồng độ Acetylcholine, cải thiện tuần hoàn não.
Berberine (từ Hoàng liên – Coptis chinensis):
- Chống viêm, bảo vệ nội mô mạch máu, giúp ổn định huyết áp não.
Saponin tổng hợp (từ Sâm Ngọc Linh – Panax vietnamensis):
- Điều hòa Serotonin, Dopamine, giúp giảm đau đầu.
- Tăng cường sức bền của hệ thần kinh, cải thiện khả năng thích nghi với stress.
3.2. Hoạt chất hỗ trợ tuần hoàn não và giảm viêm thần kinh:
Flavonoid từ Đan sâm (Salvia miltiorrhiza):
- Cải thiện lưu thông máu, giảm huyết khối vi mạch.
Cynarin từ Atiso (Cynara scolymus):
- Thanh nhiệt, lợi mật, hỗ trợ đào thải độc tố giúp cải thiện chức năng gan, giảm triệu chứng đau đầu do Can khí uất.
Hesperidin từ Trần bì (Citrus reticulata):
- Chống oxy hóa, bảo vệ mao mạch, giảm viêm thần kinh.
- Ứng dụng điều trị Đông y hiện đại:
Dược liệu tiêu biểu:
- Thiên ma câu đằng ẩm: Chống co thắt mạch não, giảm đau đầu.
- Bổ dương hoàn ngũ thang: Hành khí hoạt huyết, thông mạch não.
- Xuyên khung trà điều tán: Giảm đau đầu thể phong hàn.
Châm cứu – Điện châm: Huyệt Thái dương, Bách hội, Hợp cốc giúp giãn mạch não.
Liệu pháp kết hợp:
- Khí công, thiền giúp ổn định thần kinh, giảm tần suất cơn đau.
- Dinh dưỡng: Hạn chế Caffeine, rượu bia, tăng cường thực phẩm giàu Flavonoid.
Đông y hiện đại tiếp cận đau đầu vận mạch không chỉ dựa vào lý luận y học cổ truyền mà còn có bằng chứng khoa học về các hoạt chất sinh học trong dược liệu. Việc kết hợp các phương pháp này giúp kiểm soát cơn đau một cách bền vững, an toàn, hướng đến điều trị tận gốc thay vì chỉ kiểm soát triệu chứng.
Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/