Tư vấn từ phổ thông đến chuyên môn sâu cho người bệnh đau khớp gối
“Cái đầu gối tôi đau quá bác sĩ ơi…” Lời than quen thuộc mà các thầy thuốc chuyên khoa cơ xương khớp, chấn thương chỉnh hình hay y học cổ truyền đều thường xuyên nghe thấy. Không phân biệt tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp – đau khớp gối có thể ghé thăm bất kỳ ai, nhưng đặc biệt phổ biến ở người trung niên, lớn tuổi, người lao động nặng, béo phì hoặc có tiền sử chấn thương, thoái hóa.
Vậy, đằng sau lời than ngắn gọn ấy là điều gì? Hãy cùng tìm hiểu.
- NHẬN THỨC PHỔ THÔNG: ĐẦU GỐI – BẢO VỆ MÀ CŨNG DỄ TỔN THƯƠNG:
Đầu gối là một trong những khớp lớn, phức tạp và chịu lực nhất cơ thể. Mỗi lần đứng lên, ngồi xuống, bước đi hay chạy nhảy, toàn bộ trọng lượng cơ thể đều dồn vào hai khớp gối. Chính vì thế, đây cũng là vị trí dễ tổn thương, thoái hóa và đau nhức theo thời gian.
Đau đầu gối không chỉ là chuyện già yếu. Ngay cả người trẻ nếu vận động sai cách, chơi thể thao quá sức, hoặc ngồi – đứng – làm việc sai tư thế cũng có thể dẫn đến tình trạng đau gối mãn tính.
- NGUYÊN NHÂN GÂY ĐAU ĐẦU GỐI – TÂY Y VÀ ĐÔNG Y CÓ GÌ GIỐNG VÀ KHÁC?
Trong Tây y, đau khớp gối thường đến từ một số nguyên nhân điển hình:
- Thoái hóa khớp gối: mất dần sụn khớp, khớp hẹp, biến dạng và gây đau. Thường gặp ở người > 50 tuổi.
- Viêm khớp gối: có thể là viêm khớp dạng thấp, viêm khớp phản ứng, viêm nhiễm sau chấn thương.
- Tổn thương sụn chêm, dây chằng: thường gặp ở người trẻ chơi thể thao, té ngã hoặc tai nạn.
- Gout: vi tinh thể urat đọng ở khớp, gây sưng nóng đỏ đau.
- Viêm bao hoạt dịch, viêm gân: gây đau khi cử động.
- Thừa cân – béo phì: tăng tải trọng lên khớp gối.
Trong Đông y, đau đầu gối được quy về nhiều thể bệnh như:
- Tý chứng (tý đau): do phong – hàn – thấp – nhiệt xâm nhập vào kinh lạc, gây tắc nghẽn khí huyết, dẫn đến đau.
- Can Thận hư tổn: Tạng Can chủ cân, tạng Thận chủ cốt. Nếu khí huyết Can Thận hư yếu, nuôi khớp không đủ sẽ gây đau nhức, teo cơ, yếu chi.
- Khí huyết ứ trệ: sau chấn thương, lao động nặng nhọc, ngồi lâu không vận động, khí huyết không thông cũng sinh đau.
Điểm chung giữa Đông và Tây y là đều thừa nhận: vận động quá mức hoặc ít vận động đều có thể gây hại khớp, và tuổi tác đi kèm lão hoá cấu trúc.
- CÁC DẤU HIỆU CẢNH BÁO ĐAU ĐẦU GỐI NGHIÊM TRỌNG HƠN:
Hãy đến khám bác sĩ nếu bạn gặp những dấu hiệu sau:
- Đau gối kéo dài >1 tuần không giảm.
- Sưng nóng đỏ khớp, có dấu hiệu viêm.
- Đau khi vận động, leo cầu thang, đứng lâu.
- Khớp gối phát tiếng lạo xạo khi cử động.
- Cứng khớp buổi sáng > 30 phút.
- Biến dạng khớp (gối cong hình chữ O, chữ X).
- Yếu cơ đùi, đi lại khó khăn.
- CHẨN ĐOÁN ĐAU KHỚP GỐI: CẦN GÌ?
Cận lâm sàng hiện đại gồm:
- X-quang khớp gối: đánh giá hẹp khe khớp, gai xương.
- MRI (cộng hưởng từ): chi tiết sụn chêm, dây chằng, sụn khớp.
- Siêu âm khớp: phát hiện tràn dịch khớp, viêm màng hoạt dịch.
- Xét nghiệm máu: CRP, VS, RF, acid uric, anti-CCP, ASLO… giúp phát hiện viêm khớp dạng thấp, gout.
Chẩn đoán theo Đông y:
- Vọng – Văn – Vấn – Thiết: quan sát dáng đi, sắc da, tiếng nói, hỏi triệu chứng, sờ vị trí đau, kết hợp mạch chẩn để xác định thể bệnh (hàn thấp, thấp nhiệt, khí huyết hư, Can Thận hư…).
- HƯỚNG ĐIỀU TRỊ KẾT HỢP ĐÔNG – TÂY Y TẠI VIMP Y DƯỢC BÁCH PHƯƠNG:
Tại Phòng khám VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, điều trị đau khớp gối được cá thể hóa theo từng người bệnh, với hướng tiếp cận liên chuyên khoa:
Tây y hiện đại:
- Thuốc giảm đau, kháng viêm, giãn cơ khi cần.
- Tiêm nội khớp (HA, Corticoid trong giới hạn cho phép).
- Vật lý trị liệu phục hồi chức năng: sóng ngắn, hồng ngoại, kéo giãn cơ…
Đông y – Y học cổ truyền có chứng cứ:
- Châm cứu – điện châm – thủy châm: kích hoạt huyệt đạo, lưu thông khí huyết, giảm đau rõ rệt.
- Xoa bóp – bấm huyệt: giúp giãn cơ, tăng tuần hoàn khớp gối.
- Thang thuốc – hoàn – viên: bổ can thận, khu phong trừ thấp, hoạt huyết hóa ứ. Các bài thuốc gia giảm theo thể bệnh, có chứng cứ khoa học hiện đại.
Phục hồi chuyên sâu – Dinh dưỡng – Tập luyện:
- Tư vấn thực đơn giảm cân nếu thừa cân béo phì.
- Bài tập cơ đùi trước – sau hỗ trợ gối vững hơn.
- Kỹ thuật đi – đứng – leo cầu thang đúng cách.
- PHÒNG NGỪA VÀ LỐI SỐNG BẢO VỆ KHỚP GỐI:
- Duy trì cân nặng lý tưởng.
- Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, bơi lội – tránh nhảy cao, chạy cự ly dài nếu có nguy cơ khớp yếu.
- Giữ ấm khớp khi trời lạnh, tránh ẩm thấp kéo dài.
- Bổ sung thực phẩm giàu canxi – vitamin D – omega-3.
- Tư thế làm việc đúng, tránh ngồi xổm – quỳ lâu – vác nặng sai cách.
- KHI ĐAU KHỚP GỐI LÀ MỘT PHẦN CỦA BỆNH TOÀN THÂN:
Đôi khi, đau khớp gối chỉ là biểu hiện đầu tiên của một bệnh lý hệ thống:
- Viêm khớp dạng thấp.
- Lupus ban đỏ hệ thống.
- Bệnh gút mạn.
- Loãng xương nặng, viêm tủy xương.
- Thậm chí: ung thư xương di căn (hiếm nhưng cần loại trừ ở người lớn tuổi đau gối kéo dài).
Chẩn đoán và theo dõi định kỳ với bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp tránh bỏ sót những nguy cơ tiềm ẩn này.
NGHE MỘT TIẾNG “ĐAU GỐI” ĐỂ HIỂU MỘT CON NGƯỜI
“Cái đầu gối tôi đau quá bác sĩ ơi…” – phía sau tiếng than là những buổi tối mất ngủ vì đau nhức, những ngày đi lại khó khăn, sự mệt mỏi vì mất đi sự tự chủ vận động. Ở phòng khám VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, điều trị không chỉ là chữa triệu chứng – mà là lắng nghe, hiểu nguyên nhân gốc rễ, đồng hành với bệnh nhân để phục hồi toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần.
Nếu bạn hoặc người thân đang bị đau đầu gối, hãy đến khám và tư vấn tại VIMP – Y Dược Bách Phương – nơi kết hợp giữa y học hiện đại và cổ truyền có chứng cứ để phục hồi khớp gối bền vững, lâu dài.
BAN LÂM SÀNG VIỆN Y DƯỢC VIỆT.
Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/