NHẬN THỨC CHUNG VỀ BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP:
1. Khái niệm trong Tây y: Trong y học hiện đại, bệnh cơ xương khớp bao gồm các bệnh lý ảnh hưởng đến:
- Xương (loãng xương, thoái hóa xương, gãy xương…),
- Khớp (viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, gout…),
- Cơ (viêm cơ, đau cơ xơ hóa, yếu cơ…),
- Dây chằng – gân – mô mềm (viêm gân, đứt dây chằng, hội chứng ống cổ tay…).
Đây là một nhóm bệnh có tỷ lệ mắc ngày càng tăng, ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống, khả năng vận động, năng suất lao động, và gây tàn tật nếu không được điều trị sớm.
2. Quan điểm trong Đông y: Trong y học cổ truyền, bệnh cơ xương khớp thuộc phạm trù:
- Chứng Tý: do phong – hàn – thấp – nhiệt xâm nhập vào kinh lạc gây tắc nghẽn khí huyết.
- Chứng Hư: do khí huyết hư tổn, can thận yếu, xương khớp không được nuôi dưỡng đầy đủ.
- Chứng Lạc nội thương: ảnh hưởng bởi stress, tạng phủ hư yếu, sinh nội phong.
Nhận thức theo Đông y thiên về toàn thể, coi hệ cơ xương là biểu hiện bên ngoài của sự thịnh suy bên trong của Can – Thận – Tỳ.
3. Thống kê & nguy cơ:
- WHO ước tính, 1/3 dân số trên 50 tuổi bị ảnh hưởng bởi thoái hóa khớp gối.
- Việt Nam: Tỷ lệ mắc bệnh cơ xương khớp khoảng 30 – 35% dân số, chủ yếu là người cao tuổi, công nhân, nhân viên văn phòng, nông dân lao động nặng.
- Tác nhân nguy cơ: Tuổi tác, lười vận động, viêm nhiễm mạn tính, di truyền, chấn thương lặp đi lặp lại, rối loạn chuyển hóa (gout), thiếu hụt vi chất như calci – magie – kẽm – collagen – vitamin D.
CƠ CHẾ BỆNH SINH:
1. Theo Tây y:
- Thoái hóa khớp: Mất cân bằng giữa tái tạo và phá hủy sụn. Sụn bị mòn, mất nước, giảm đàn hồi → đau – hạn chế vận động.
- Viêm khớp dạng thấp: Rối loạn miễn dịch → viêm màng hoạt dịch → biến dạng khớp.
- Loãng xương: Giảm mật độ xương do thiếu calci, Estrogen giảm, rối loạn hormone tuyến cận giáp.
- Đau cơ mạn tính: Tăng nhạy cảm thần kinh trung ương – giảm ngưỡng đau.
2. Theo Đông y:
- Phong tà xâm nhập → đau di chuyển.
- Hàn tà xâm nhập → đau buốt, co cứng khớp.
- Thấp tà → nặng nề, tê bì, phù nề khớp.
- Hư chứng: Tỳ hư sinh thấp, Thận hư không sinh tủy – xương, Can huyết hư không dưỡng cân.
Đặc biệt, Đông y cho rằng gốc bệnh ở bên trong – ngọn bệnh ở bên ngoài, nên điều trị cần phối hợp: bổ chính – khu tà – thông kinh – hoạt lạc.
DỰ PHÒNG BỆNH CƠ XƯƠNG KHỚP:
1. Dự phòng theo Tây y:
- Kiểm soát cân nặng: Giảm tải cho khớp gối và cột sống.
- Tập luyện thể thao vừa phải: Yoga, bơi lội, đi bộ nhanh – tăng độ bền và nuôi dưỡng khớp.
- Chế độ ăn khoa học: Nhiều rau xanh, trái cây, omega-3, calci, vitamin D.
- Tránh rượu bia, thuốc lá: Giảm viêm – tăng hấp thu dưỡng chất.
- Tầm soát sớm: Chụp X-quang, đo mật độ xương, xét nghiệm viêm.
2. Dự phòng theo Đông y:
- Dưỡng can thận: Ăn bổ can thận như lộc nhung, đỗ đen, đậu nành, sâm – kỳ – thục – ngưu tất.
- Hoạt huyết hóa ứ: Dùng thuốc thảo dược định kỳ để tăng tuần hoàn cơ khớp.
- Tránh lạnh – ẩm: Giữ ấm cổ – vai – lưng – gối, tránh nằm điều hòa quá lạnh.
- Xoa bóp – bấm huyệt – châm cứu định kỳ để đả thông kinh lạc.
LỐI SỐNG LÀNH MẠNH HỖ TRỢ HỆ CƠ XƯƠNG KHỚP:
1. Lối sống theo Tây y:
- Hoạt động thể lực hợp lý: 30 phút mỗi ngày, 5 ngày/ tuần.
- Giấc ngủ sâu: Ngủ đủ giấc giúp tái tạo mô liên kết, tăng hormone tăng trưởng.
- Tránh tư thế sai: Ngồi máy tính đúng, không bẻ khớp, không mang vác lệch bên.
- Không lạm dụng thuốc giảm đau NSAID lâu dài.
2. Lối sống theo Đông y:
- Ngủ sớm – dậy sớm: Giúp khí huyết lưu thông, dưỡng tạng phủ.
- Thiền – thở – khí công: Cân bằng âm dương, tăng sinh nội lực.
- Dưỡng sinh mùa – tiết: Đông thì giữ ấm, hạ thì thanh nhiệt thấp.
- Chế độ ăn quân bình âm dương: Không ăn quá lạnh, quá cay, nhiều đạm động vật.
CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ TẠI PHÒNG KHÁM VIP – VIMP Y DƯỢC BÁCH PHƯƠNG:
1. Ưu điểm tiếp cận Đông – Tây y kết hợp:
- Chẩn đoán hình ảnh hiện đại: Siêu âm – X-quang – CT – MRI.
- Đo mật độ xương – tầm soát viêm bằng các chỉ số CRP, RF, ESR, Anti-CCP.
- Khám tạng phủ theo Đông y: Vọng – văn – vấn – thiết.
- Phân thể điều trị: Hư – thực, hàn – nhiệt, biểu – lý để cá thể hóa điều trị.
2. Phác đồ kết hợp tại VIMP:
Tây y:
- Kháng viêm – giảm đau – giãn cơ.
- Bổ sung calci, Collagen, Glucosamin, vitamin D3 – K2.
- Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng.
Đông y:
- Châm cứu – thủy châm – cứu ngải: Giảm đau, thông kinh lạc, điều hòa khí huyết.
- Thảo dược: Dùng bài thuốc gia giảm theo thể bệnh. Ví dụ:
- Thấp tý: Độc hoạt tang ký sinh.
- Phong tý: Phòng phong, khương hoạt, tần giao.
- Hư chứng: Lục vị, Bát vị, Thận khí hoàn.
- Cao dán – rượu xoa bóp: Phối hợp từ quế chi, địa liền, thiên niên kiện, xuyên khung…
Công nghệ hỗ trợ:
- Laser công suất thấp, siêu âm trị liệu, sóng xung kích.
- Phân tích cấu trúc cơ – khớp bằng máy đo công nghệ cao.
NGHIÊN CỨU HÀN LÂM – ỨNG DỤNG KHOA HỌC:
1. Khoa học hiện đại:
- Glucosamin – Chondroitin: Hỗ trợ tái tạo sụn khớp.
- Hydrolyzed Collagen Type II: Hiệu quả trong viêm – thoái hóa khớp.
- Magnesium – Kẽm – Boron: Khoáng chất vi lượng cải thiện mật độ xương.
- Điện chuyển ion thuốc (Iontophoresis): Đưa hoạt chất vào mô sâu khớp.
2. Nghiên cứu Đông dược tại VIMP:
- Bài thuốc tăng mật độ xương từ cao xương cá sấu, mật nhân, Magie lactate – đang trong quá trình thử nghiệm.
- Rượu xoa bóp thảo dược tiêu chuẩn hóa – được định lượng bằng phương pháp sắc ký HPLC.
- Cao dán cơ – khớp kết hợp đông dược và tinh dầu được Viện Y Dược Việt kiểm nghiệm.
THAM VẤN BÁC SĨ VÀ TẦM SOÁT ĐỊNH KỲ:
1. Khi nào nên khám chuyên khoa?
- Đau khớp kéo dài > 2 tuần, nhất là sáng cứng khớp.
- Tê bì, yếu cơ, teo cơ, đau lan theo rễ thần kinh.
- Cảm giác kêu lụp cụp – biến dạng khớp.
- Sau chấn thương, sau tuổi 40 cần kiểm tra mật độ xương định kỳ.
2. Tầm soát chuyên biệt tại phòng khám VIMP:
- Gói VIP định kỳ: Từ kiểm tra huyết học – hình ảnh học – chức năng xương khớp.
- Khám Đông y tổng thể: Kết hợp mạch, lưỡi, tạng phủ, thời tiết – địa lý.
- Theo dõi tiến triển bằng công nghệ AI phân tích tư thế – dáng đi.
- Chương trình chăm sóc xương khớp theo mùa tiết, phối hợp điều trị nội – ngoại trú – chế độ ăn – vật lý trị liệu – châm cứu – thảo dược.
Bệnh cơ xương khớp là vấn đề vừa phổ thông vừa chuyên sâu, đòi hỏi sự kết hợp tinh tế giữa Đông và Tây y để điều trị hiệu quả – an toàn – bền vững. Tại phòng khám VIP – VIMP Y Dược Bách Phương, mô hình “bác sĩ tư duy đôi” (song hành Đông – Tây) đã đem lại những hiệu quả vượt trội cho người bệnh.
Giữ xương chắc, khớp linh hoạt, cơ khỏe mạnh – chính là giữ cho bạn sự tự do của thân thể và sự thanh thản của tâm trí.
BAN LÂM SÀNG VIỆN Y DƯỢC VIỆT.
Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/