Đề cập đến công dụng của cứu ngải huyệt Thần khuyết (trung tâm rốn) từ góc nhìn Đông y, đặc biệt là khả năng ôn dương, hồi dương, làm ấm kinh mạch, bổ nguyên khí, điều hòa tạng phủ. Khi nhìn lại dưới góc độ thần kinh – nội tiết – miễn dịch học hiện đại, ta có thể lý giải như sau:
- Vị trí huyệt Thần khuyết và mối liên hệ thần kinh – nội tiết – miễn dịch:
- Huyệt Thần khuyết nằm ngay giữa rốn, thuộc vùng quanh đám rối thần kinh dương (solar plexus) – nơi tập trung rất nhiều nhánh của thần kinh giao cảm, phó giao cảm và các hạch lympho.
- Khu vực này là trung tâm giao tiếp giữa hệ thần kinh thực vật và hệ tiêu hóa, và cũng là nơi có mối liên hệ chặt chẽ với hệ trục hạ đồi – tuyến yên – thượng thận (trục HPA).
- Cơ chế “ôn dương, bổ nguyên khí” qua tác động cứu ngải:
- Khi cứu ngải tại Thần khuyết, nhiệt và tinh dầu từ ngải cứu sẽ tác động lên da và mô dưới da:
- Kích thích thụ thể nhiệt và áp lực (TRPV1 và các cơ quan Golgi), từ đó kích hoạt hệ thần kinh cảm giác và thần kinh thực vật, gửi tín hiệu đến hạch giao cảm và não bộ.
- Dưới tác động đó, trục thần kinh – nội tiết – miễn dịch sẽ được điều hòa, dẫn đến:
- Tăng tiết Adrenaline, Noradrenaline giúp nâng huyết áp, tăng chuyển hóa năng lượng – giống với “hồi dương cố thoát”.
- Kích thích sản sinh ACTH (tuyến yên) và từ đó tăng tiết Cortisol (tuyến thượng thận) – giúp chống viêm, tăng sức đề kháng, nâng năng lượng tế bào.
- Điều hòa chức năng đường ruột thông qua dây thần kinh phế vị (vagus) – giúp giảm tiêu chảy, chướng bụng, điều hòa tiêu hóa.
- Làm ấm – tăng tuần hoàn máu – chuyển hóa cục bộ: Cứu ngải tạo nhiệt kéo dài và sâu, dẫn đến:
- Giãn mạch máu tại chỗ → tăng lưu lượng máu và bạch huyết, tăng cung cấp oxy, dưỡng chất.
- Tăng chuyển hóa mô và tế bào vùng bụng, hỗ trợ tiêu hóa, hấp thu, loại bỏ độc tố.
- Giảm cảm giác lạnh tạng phủ – thường gặp ở người có rối loạn thần kinh thực vật hoặc nội tiết (ví dụ như phụ nữ vô sinh do hàn tử cung, kinh nguyệt không đều…).
- Cân bằng trục Thần kinh – Nội tiết – Miễn dịch:
- Nhiều nghiên cứu cho thấy, kích thích huyệt bằng nhiệt và tinh dầu có thể giảm Cortisol mạn tính, giúp ổn định trục HPA, đặc biệt ở người suy nhược, stress, rối loạn nội tiết.
- Đồng thời, huyệt Thần khuyết gần hệ mạch bạch huyết vùng bụng, nên cứu ngải cũng có thể tăng hoạt động miễn dịch không đặc hiệu (tế bào NK, đại thực bào).
- Tóm lại, dưới góc độ hiện đại, cứu huyệt Thần khuyết có thể hiểu là cách kích hoạt trục điều phối trung tâm của cơ thể – gồm thần kinh thực vật, nội tiết và miễn dịch, mang lại hiệu quả như Đông y nói: ôn dương, cứu nghịch, hồi nguyên khí, điều lý tỳ vị, xua tan hàn khí.
- Đây là một hình thức trị liệu có nền tảng thần kinh – nội tiết rõ ràng, chứ không đơn thuần là mê tín hay cảm tính.
Đăng ký tư vấn sức khỏe, khám chữa bệnh Đông Tây y kết hợp tại: https://kcb.yduocbachphuong.com/