Hiện đại hóa Đông y không chỉ là một xu hướng mà còn là một nhu cầu cấp thiết để giúp y học cổ truyền thích nghi với thời đại mới, khẳng định giá trị khoa học, và đóng góp tích cực vào chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Việc hiện đại hóa Đông y mang lại nhiều lợi ích quan trọng, cụ thể như sau:

1. Nâng cao tính khoa học và chứng cứ hóa phương pháp điều trị: Một trong những điểm yếu của Đông y truyền thống là sự thiếu hụt bằng chứng khoa học theo chuẩn mực hiện đại. Hiện đại hóa giúp:

• Nghiên cứu và chuẩn hóa: Sử dụng phương pháp nghiên cứu lâm sàng, sinh hóa, dược lý hiện đại để kiểm chứng cơ chế tác động của các bài thuốc Đông y.
• Định lượng hoạt chất: Xác định rõ thành phần hóa học, liều lượng, tác dụng dược lý của từng vị thuốc, thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm truyền miệng.
• Kiểm soát chất lượng: Ứng dụng công nghệ để đảm bảo dược liệu đạt chuẩn, tránh tình trạng dược liệu kém chất lượng hoặc bị nhiễm hóa chất, kim loại nặng.

2. Kết hợp Đông – Tây y để tối ưu điều trị bệnh mãn tính: Đông y có lợi thế trong việc điều trị các bệnh mạn tính, trong khi Tây y mạnh về cấp cứu và can thiệp ngoại khoa. Hiện đại hóa giúp:

• Kết hợp điều trị đa mô thức: Ứng dụng Đông y để cải thiện thể trạng, điều chỉnh chức năng tạng phủ, trong khi Tây y xử lý triệu chứng cấp tính.
• Hỗ trợ giảm tác dụng phụ của Tây y: Đông y có thể giúp giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị, kháng sinh, đồng thời tăng cường miễn dịch và sức đề kháng.
• Cá nhân hóa điều trị: Sử dụng phương pháp cận lâm sàng như chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm sinh hóa… để đánh giá chính xác tình trạng bệnh, từ đó điều chỉnh bài thuốc Đông y phù hợp hơn.

3. Công nghiệp hóa và phát triển dược phẩm Đông y tiêu chuẩn hóa: Một hạn chế của Đông y truyền thống là sự phụ thuộc vào thầy thuốc và bài thuốc bốc theo thang. Hiện đại hóa giúp:

• Bào chế dưới dạng tiện lợi: Tạo ra các sản phẩm như viên nang, viên nén, cao lỏng, trà túi lọc… giúp người bệnh dễ sử dụng, bảo quản lâu dài.
• Ứng dụng công nghệ chiết xuất: Tinh chế hoạt chất có lợi từ dược liệu, loại bỏ tạp chất, giúp thuốc có hiệu quả ổn định hơn.
• Mở rộng quy mô sản xuất: Đáp ứng nhu cầu sử dụng rộng rãi hơn, giúp Đông y có thể tiếp cận với nhiều bệnh nhân hơn, kể cả trên thị trường quốc tế.

4. Ứng dụng công nghệ số vào Đông y: Công nghệ số giúp nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và phổ biến kiến thức Đông y một cách khoa học hơn:

• Hệ thống hồ sơ bệnh án điện tử: Ghi nhận chi tiết quá trình điều trị, giúp theo dõi hiệu quả của các phương pháp Đông y theo thời gian.
• Trí tuệ nhân tạo (AI) trong chẩn đoán: Hỗ trợ phân tích triệu chứng theo lý luận Đông y, đề xuất phương án điều trị dựa trên dữ liệu lớn.
• Tư vấn sức khỏe từ xa: Kết nối bệnh nhân với thầy thuốc Đông y qua nền tảng trực tuyến, giúp phổ cập điều trị đến nhiều người hơn.

5. Nâng cao vị thế của Đông y trên toàn cầu: Đông y là kho tàng tri thức quý giá, nhưng nếu không hiện đại hóa, nó có thể bị lạc hậu và mất dần giá trị. Hiện đại hóa giúp:

• Tạo sự công nhận trong giới khoa học quốc tế: Khi các bài thuốc và phương pháp điều trị được kiểm chứng theo tiêu chuẩn y học hiện đại, Đông y có thể được chấp nhận rộng rãi hơn.
• Thúc đẩy xuất khẩu dược phẩm Đông y: Khi sản phẩm đạt chuẩn GMP, FDA, Đông y có thể tham gia vào thị trường y dược quốc tế.
• Bảo tồn và phát triển tri thức truyền thống: Ứng dụng công nghệ giúp lưu trữ, phân tích và truyền bá các bài thuốc cổ phương, tránh thất truyền qua thời gian.

Hiện đại hóa Đông y không phải là thay đổi bản chất của nó, mà là giúp nó trở nên khoa học hơn, ứng dụng hiệu quả hơn trong thực tế. Đây là con đường tất yếu để Đông y tiếp tục phát triển bền vững, đóng góp vào nền y học hiện đại và nâng cao chất lượng điều trị cho người bệnh.

(TS. BS. Thái Huy Phong).

.VIMP.